Tiyatro Temel Terimleri
Published on Mar 19, 2017
No Description
MORE DECKS TO EXPLORE
PRESENTATION OUTLINE
Tiyatro Temel Terimleri
Replik, sahne, perde vb.
ADAPTASYON
Yabancı bir eseri yer ve kişi adları, deyimleri, gelenek ve görenekleriyle yerli hayata uygulayarak çevirme; uyarlama.
gg
AKSESUAR
Tiyatro sahnesinde kullanılan eşya.
AKSIYON
Roman, hikâye, tiyatro vb. türlerde konuyu genişleten asıl olaylar. Genel anlamıyla hareket.
Aktör: Erkek tiyatro oyuncusu.
Aktris: Kadın tiyatro oyuncusu.
AKUSTIK
Tiyatro, konser salonu ve benzeri kapalı yerlerin, sesleri bozmadan yansıtabilme özelliği.
ANTIK TIYATRO
Eski Yunan – Lâtin tiyatrosu.
DEKOR
Tiyatroda, sahneyi eserin konusuna göre döşeyip hazırlamada kullanılan eşyanın toplu adı. Dekor; realist şairane ve stilize olmak üzere üç çeşittir.
DIKSIYON
Seslerin, sözlerin, vurguların, anlam ve heyecan duraklarını kurallarına uygun olarak söyleme biçimi, yeteneği.
DIYALOG
İki kişi arasında karşılıklı konuşma. Roman, hikâye ve tiyatroda kahramanların karşılıklı konuşmaları.
DRAMATIZE ETMEK
Bir olayı, duyguyu, düşünceyi canlandırmak.
DUBLÖR
Tiyatroda ve sinemada bir rolün yedek oyuncusu.
ENTRIKA
Olay çevresinde oluşan eserlerde, olayların okuyucuda ya da seyircide merak uyandıracak şekilde birbirine dolanması.
EPIZOT
Bir hikâyede asıl olaya karışan ikinci derecede önemli bir olay.
FANTEZI PASTORAL
Çobanların hayatını fantezilerle süsleyerek anlatan tiyatro çeşidi.
FARS
Sanat yönü az, kaba bir tür komedi. Çok eskiden tiyatrolarda perde arası gösterisi olarak sunulan bu tür sonra bağımsız oldu.
FASIL
Bölüm. Tiyatroda perde karşılığı kullanılmıştır. Karagöz oyununda belli bir olayın geçtiği bölüm.
FEERI
Masalların tiyatro sahnesinde dramatize edilmesinden doğma, bir tiyatro türü. Feerinin kişileri cin, melek, şeytan, dev gibi olağanüstü yaratıklardır; olaylar gerçek dışı bir alemde geçer.
JEST
Tiyatro sahnesinde, sanatçıların el, kol, ayak ve benzeri beden hareketleri.
KABARE TIYATROSU
Daha çok güncel konuları iğneleyici, taşlayıcı biçimde ele alan skeçlerin oynandığı, monologların, şarkıların ve şiirlerin söylendiği küçük tiyatro.
KANTO
Tanzimat Dönemi’nde Türk sahnesinde azınlık aktrislerce bağlatılan oyunlu ve neşeli şarkılar.
KORO
Eski Yunan tiyatrosunda bir grup erkek ve kadından kurulu şarkıcılar topluluğu. Oynanan eserin konusuna da katılırlar ve eserdeki olaya karşı, toplumun duygu ve düşüncelerini temsil ederlerdi.
KOSTÜM
Tiyatroda sanatçıların giydiği oyuna uygun kıyafet.
KULIS
Tiyatroda, sahnenin arkasında bulunan kısım; sahne arkası.
MAKET
Tiyatroda dekor taslağı.
MAKYAJ
Tiyatro ve sinemada sanatçıların yüzlerinde boya ve başka maddelerle yapılan tuvalet ve değişiklikler.
MIMIK
Bir duygu veya düşüncenin kaş, göz. ağız, yüz hareketleriyle anlatılması.
MIZANSEN
Bir tiyatro eserinin sahneye konması, sahneye göre düzenlenip uygulanması.
MUHAVERE
Söyleşme. Tiyatro, roman, hikâye, fabl, röportaj ve benzeri türlerde kahramanların karşılıklı konuşmaları.
OPERA
Sözleri müzik eşliğinde söylenen, seçkin konuların işlendiği müzikli tiyatro çeşidi.
OPERET
Operaya benzeyen, sözlerinin bir kısmı müzikli, halk için yazılmış tiyatro türü.
PANDOMIM
İçinde konuşma olmadan, jestler, yüz ifadeleri ve kostümler yoluyla duyguları, düşünceleri, tutkuları anlatmaya yarayan tiyatro çeşidi.
PERDE
Tiyatro eserinde bir perdenin açılmasından kapanmasına kadar geçen bölüm.
REJISÖR
Yönetmen. Sinema ve tiyatroda, eserin sahneleninceye veya seyirci önüne çıkıncaya kadar geçirdiği her anı yöneten kimse.
REPERTUVAR
Opera, operet ve tiyatro topluluklarının bir oyun döneminde gösterecekleri eserlerin listesi.
ROL
Opera, operet, tiyatro ve benzeri sahne sanatlarında, oyuncuların, eser kişilerini sahnede canlandırmaları.
REVÜ
Tiyatroda, eserden önce gösterilen müzikli ve danslı oyun.
SAHNE
Tiyatro. Tiyatro sahnesi. Tiyatro eserinde bir perdelik bölümün, dekor bakımından değişik olan küçük kısımları. Bir perdelik bölüm içinde, kişilerin girip çıkmasıyla değişen topluluk, meclis. Yapılarına göre tiyatro sahneleri şunlardır: sabit sahne, döner sahne, asansörlü sahne.
SENARYO
Tiyatroda yazılı metin. Sinemada filmin konusunun yazılı şekli.
SUFLÖR
Tiyatroda, kuliste durarak oyunculara sözlerini fısıltıyla söyleyip hatırlatan yardımcı.
SAKSAK
Orta oyununda Pisekâr’ın elinde bulunan kapalı yelpazeye benzer bir gürültü aracı. Vuruşlarda ses çıkarır.
TABLO
Tiyatro eserlerinde, perdeden daha küçük bölümlerin her biri. Bir perde çeşitli tablolara bölünmüş olabilir.
TIRAT
Sahnede kişilerin birbirlerine karşı söyledikleri uzun sözler.
TRAJIK
Korku, sıkıntı, şiddetli heyecan veren veya korkunç, kötü, sonu ölümle neticelenen.
TRAJIKOMIK
Hem acı, hem gülünç olayların anlatıldığı tiyatro. Olaylar gülünç ama olay kahramanları acınacak hâlde verilir.
TULUAT
azılı metne dayanmayan, önceden hazırlanmadan, sahnede akla geliveren sözlerle oynanan oyun. Perdeli orta oyunu da denir.
ÜÇ BIRLIK KURALI
Tragedyada uyulması gerekli üç temel kural. Bu kurallar şunlardır:
1. Zaman birliği (Olayın en çok 24 saat içinde geçmesi),
2. Yer birliği (Olayın aynı yerde geçmesi),
3. Vak’a birliği (eserin bir tek ana olay çevresinde gelişmesi).
VODVIL
Bir çeşit komedi. Türkülü tiyatro. Opera-komik bundan türemiştir. Bugün konusu çok entrika, kaba-saba şakaları bulunan, söz oyunlarına ve yanlış anlamalara büyük yer ayıran, metinden çok irticale önem veren komedi türü anlamına gelmektedir.
TIYATRONUN YAPI UNSURLARI
OLAY ÖRGÜSÜ, ŞAHIS KADROSU, ZAMAN, MEKAN
