Wpływ kultury antycznej na sztukę bizantyjską

Geneza

• Sztuka Bizantyjska wywodzi się ze sztuki późnego Cesarstwa rzymskiego. Przejmuje formę. Zmieniając jej znaczenie, tchnie w nią nowe zycie
• Artyści Bizantyjscy poprzez powrot do wzorów antycznych ożywiają sztywność wczesno-chrześcijańskiej sztuki. Nadają jej wdzięk inspirowany greckimi dziełami.

Geneza

• Sztuka Bizantyjska od początku jest zarówno cesarska jak i chrześcijańska . Uznanie kościoła przez Konstantyna pozwoliło na połączenie tych dwóch kierunków epoki:
• - Sale tronowe posłużyły za wzór chrześcijańskich bazylik
• - Wyobrażenia cesarza tronującego przekształcono na wizerunki Chrystusa

Geneza

• Dzieki napływającym ze wszystkich stron bogactwom naturalnym i strzeżonej spuściźnie antyku, Bizancjum osiągnie najwyższy poziom w chrześcijańskim średniowieczu.
• Sztuka ta stanowiła przedłużenie greckiej sztuki starożytnej i wypowiadała się głównie w architekturze.

Periodyzacja

• W Bizancjum możemy wyróżnić trzy wielkie okresy:
• - Początkowy, trwający do sporu o obrazoburstwo.
• - "Wiek Złoty", od roku 843 do zdobycia Konstantynopola przez Krzyżowców.
• - Fazę końcową która zamyka 1453 rok.

Sztuka Bizantyjska- architektura

• W pierwszych wiekach Chrześcijaństwa, u schyłku Starożytności, Grecy zaczęli przebudowywać antyczne świątynie (i inne obiekty) na modłę chrześcijańską, głównie poprzez zmianę wystroju wnętrz. Widać to wyraźnie w pozostałościach pracowni Fidiasza w Olimpii - wśród oryginalnych, kamiennych murów widać bizantyjskie fragmenty kolumn i zdobień.
• W architekturze widoczne jest stopniowe przekształcanie budowli na planie bazyliki

Sztuka wczesnobizantyńska- architektura

Sztuka Bizantyńska- architektura

• Hagia Sophia

Sztuka Bizantyńska- architektura

Sztuka Bizantyńska- architektura

Sztuka Bizantyńska- malarstwo

• Ważną gałęzią sztuki bizantyjskiej było malarstwo ikonowe, stylistycznie wywodzące się z hellenistycznego portretu grobowego i portretu cesarskiego.
• Ikona nie była zwykłym przypomnieniem tego, co niewidzialne i przedstawieniem świętej osoby czy ilustracją sceny, lecz uobecniała je w sobie dzięki zachowaniu podobieństwa do prawzoru..

Sztuka Bizantyńska- malarstwo

• Ikona miała w opinii wiernych dysponować cudowną, opiekuńczą mocą. Rozpowszechnienie się kultu obrazów wywołało przeciwny ruch w postaci przejściowego panowania ikonoklazmu posuniętego aż do niszczenia obrazów. Ostatecznie ikonoklazm potępiono, a kult obrazów został przywrócony i uzyskał teologiczną podbudowę.

Sztuka Bizantyńska- malarstwo

• Po okresie ikonoklazmu malarstwo było oparte na kanonie ikonograficznym i kolorystycznym, podporządkowanym teologii i liturgii Kościoła wschodniochrześcijańskiego.
• Najstarsze zachowane ikony pochodzą z VI w. (np. z klasztoru Św. Katarzyny na Synaju).

Sztuka Bizantyjska- architektura

• Najczęstszym typem budowli była bazylika oparta na podstawie krzyża greckiego, przykryta centralnie kopułą. Często też można spotkać budowle na planie krzyża greckiego wpisanego w czworokąt, przykryte 5 kopułami, z których środkowa jest wyższa i większa. Ułożenie okrągłej kopuły wymagało nie lada inwencji i było najwybitniejszym osiągnięciem konstrukcyjnym Bizancjum.

Sztuka Bizantyńska- rzeźba

• . Rzeźba bizantyjska była związana przede wszystkim z architekturą i miała głównie ornamentalny charakter. W dekoracji głowic i impostów kolumn, przegród ołtarzowych, cyboriów i antependiów posługiwała się motywami roślinnymi, zoomorficznymi i geometrycznymi. Szczególnie cenny jest tron biskupa Maksymiana (VI w.), pokryty płaskorzeźbami o tematyce zaczerpniętej ze Starego i Nowego Testamentu.

Sztuka Bizantyńska- malarstwo

Sztuka Bizantyńska- malarstwo