ROCK MÜZİK, 1950'LERDE ABD'DE "ROCK AND ROLL" OLARAK DOĞAN, 1960'LARDA VE SONRASINDA FARKLI TARZLARA AYRILARAK ÖZELLİKLE İNGİLTERE VE ABD'DE GELİŞEN BİR MÜZİK TÜRÜDÜR. KÖKLERİ 1940'LARIN VE 1950'LERİN ROCK AND ROLL'UNA DAYANIR. ROCK AND ROLL İSE BLUES, RHYTHM AND BLUES VE COUNTRY MÜZİKTEN YOĞUN BİÇİMDE ESİNLENMİŞTİR. ROCK MÜZİK; ELECTRİC BLUES VE FOLK, CAZ, KLASİK MÜZİK GİBİ DİĞER MÜZİK KAYNAKLARINDAN DA ESİNLENİR. ROCK MÜZİK STONES MEMBERS MONTAGE2.JPG THE ROLLİNG STONES MÜZİKAL KÖKENLERİ ROCK AND ROLL, SWİNG, BLUES, CAZ KÜLTÜREL KÖKENLERİ 1960'LAR AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ , BİRLEŞİK KRALLIK ÖNEMLİ ÇALGILAR ELEKTRO GİTAR - BAS GİTAR - BATERİ - KLAVYE POPÜLERLİK 1950'LERDEN BERİ EN FAZLA SATIŞ YAPAN MÜZİK TÜRÜ. TÜREVLER ALTERNATİVE ROCK - HEAVY METAL - POST-ROCK - PUNK ROCK - SPACE ROCK ALT TARZLAR ART ROCK - CHRİSTİAN ROCK - CLASSİC ROCK - DENEYSEL ROCK - DESERT ROCK - DETROİT ROCK - EMOTİONAL ROCK - ENSTRÜMENTAL ROCK - GARAGE ROCK - GİRL GROUP - GLAM ROCK - GROUP SOUNDS - GRUNGE ROCK - HARD ROCK - HEARTLAND ROCK - -INDİE ROCK - JAM BAND - JANGLE POP - KRAUTROCK - POWER POP - PROTOPUNK - PSYCHEDELİC ROCK - PUB ROCK (AUSTRALİA) - PUB ROCK (UK) - SOFT ROCK - SOUTHERN ROCK - SURF - SYMPHONİC ROCK - SHOCK ROCK KARIŞIM TARZLARI ABORİGİNAL ROCK - AFRO-ROCK - ANADOLU ROCK - BLUES ROCK - BOOGALOO - COUNTRY ROCK - FLAMENCO-ROCK - FOLK ROCK - INDO-ROCK - LATİN ROCK - PUNK ROCK - JAZZ FUSİON - MADCHESTER - MERSEYBEAT - PROGRESİF ROCK - PUNTA ROCK - RAGA ROCK - RAÏ ROCK - RAP ROCK - ROCKABİLLY - ROCKOSON - SAMBA-ROCK - SPACE ROCK - STONER ROCK-POP ROCK-RAPCORE MÜZİKAL AÇIDAN ROCK, ELEKTRO GİTAR MERKEZLİDİR VE GENELLİKLE ELEKTRO BAS GİTAR VE DAVULUN DA DAHİL OLDUĞU ROCK GRUPLARI TARAFINDAN İCRA EDİLİR. TİPİK ROCK ŞARKILARI DÖRT DÖRTLÜK ÖLÇÜDE OLSA DA TÜR, GİDEREK ÇEŞİTLENEN BİR HALE GELMİŞTİR. POP MÜZİKTE OLDUĞU GİBİ ŞARKI SÖZLERİ SIKLIKLA ROMANTİK BİR AŞKI KONU ALIR, ANCAK SOSYAL VE POLİTİK KONULARIN VURGULANDIĞI ÇEŞİTLİ TEMALARA DA SIKÇA RASTLANIR. ROCK MÜZİSYENLERİNİN ÇOĞUNLUĞUNU BEYAZ ERKEKLERİN OLUŞTURMASI, ROCK MÜZİKTE DEĞİNİLEN KONULARIN ŞEKİLLENMESİNDE TEMEL FAKTÖRLERDEN BİRİ OLARAK GÖRÜLMEKTEDİR. ROCK, POP MÜZİĞE KIYASLA MÜZİSYENLİĞE, CANLI PERFORMANSLARA VE ÖZGÜNLÜĞE DAHA FAZLA ÖNEM VERİR. “ALTIN ÇAĞ” VEYA “KLASİK ROCK DÖNEMİ” DENİLEN 1960’LARIN SONLARINDA FARKLI ROCK ALT TÜRLERİ ORTAYA ÇIKMAYA BAŞLADI. BUNLAR ARASINDA BLUES ROCK, FOLK ROCK, COUNTRY ROCK, RAGA ROCK VE JAZZ-ROCK GİBİ MELEZ TÜRLER DE SAYILABİLİR. BU ALT TÜRLERİN ÇOĞU, 1960’LARDA KARŞI KÜLTÜR HAREKETİNDEN ETKİLENEN PSİKEDELİK ROCK’IN GELİŞİMİNE KATKIDA BULUNDU. BU HAREKETTEN DOĞAN DİĞER ALT TÜRLER ARASINDA SANATSAL ÖĞELERİ DAHA YOĞUN KULLANAN PROGRESİF ROCK; ŞOVMENLİĞİ VE GÖRSELLİĞİ ÖNE ÇIKARAN GLAM ROCK; KENDİ İÇİNDE BÜYÜK BİR ÇEŞİTLİLİĞE SAHİP OLAN VE YÜKSEK SES, GÜÇ VE HIZA VURGU YAPAN HEAVY METAL SAYILABİLİR. 1970'LERİN İKİNCİ YARISINDA DOĞAN PUNK ROCK; BU TÜRLERİN ABARTILI, ÖZGÜNLÜKTEN UZAK VE ANA AKIMA DÖNÜŞEN YANLARINA BİR TEPKİ OLARAK DOĞDU. PUNK ROCK, ÇOĞUNLUKLA SOSYAL VE POLİTİK ELEŞTİRİLER İÇEREN ŞARKI SÖZLERİNE SAHİP, DAHA HAM VE ENERJİK, ABARTIDAN ARINDIRILMIŞ BİR FORMDUR. PUNK, 1980’LERDE ORTAYA ÇIKAN NEW WAVE VE POST-PUNK GİBİ DİĞER ALT TÜRLERİN VE ALTERNATİF ROCK HAREKETİNİN GELİŞİMİNE ÖNCÜLÜK ETTİ. 1990’LARDAN İTİBAREN ALTERNATİF ROCK; ROCK MÜZİK ALANINDA ÖNE ÇIKMAYA; GRUNGE, BRİTPOP VE İNDİE ROCK FORMLARIYLA ANA AKIM OLMAYA BAŞLADI. ARDINDAN POP PUNK, RAP ROCK VE RAP METAL GİBİ YENİ FÜZYON ALT TÜRLER ORTAYA ÇIKTI. 2000’Lİ YILLARIN BAŞLARINDA İSE BAZI GRUPLAR, GARAGE ROCK/POST-PUNK VE SYNTHPOP GİBİ TÜRLERLE “GERİ DÖNÜŞ” YAPARAK ROCK’IN KÖKLERİNE DÖNME DENEMELERİNDE BULUNDU. ROCK MÜZİK, ÇEŞİTLİ KÜLTÜREL VE SOSYAL HAREKETLERİ DE İÇİNE ALDI VE ONLAR İÇİN BİR İFADE BİÇİMİ HALİNE GELDİ. 1960’LARDA İNGİLTERE’DE MOD VE ROCKER ALT KÜLTÜRLERİ, ABD’DE SAN FRANCİSCO’DAN YAYILAN HİPPİE ALT KÜLTÜRÜ ÖRNEK GÖSTERİLEBİLİR. BENZER ŞEKİLDE, 1970'LERDE PUNK KÜLTÜRÜNDEN DOĞAN FAKAT ONDAN GÖRSEL OLARAK AYRILAN GOTH VE EMO ALT KÜLTÜRLERİ ORTAYA ÇIKTI. FOLK MÜZİK GELENEĞİNDEN GELEN PROTEST ŞARKI GELENEĞİNİ BENİMSEYEN ROCK MÜZİK; POLİTİK AKTİVİZMİN YANI SIRA IRKÇILIK, SEKS VE UYUŞTURUCU KULLANIMIYLA İLGİLİ SOSYAL MESAJLARLA DA İLİŞKİLENDİRİLİR. AYRICA TÜKETİM ÇILGINLIĞINA VE UYGUCULUĞA BİR BAŞKALDIRI OLARAK GÖRÜLÜR. İÇİNDEKİLER KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLER DÜZENLE GELENEKSEL OLARAK ROCK SOUND’UNUN MERKEZİNDE YÜKSELTİLMİŞ ELEKTRO GİTAR VARDIR. 1950’LERDE ROCK AND ROLL’UN POPÜLER HALE GELMESİYLE MODERN ŞEKLİNİ ALAN ROCK SOUND’U, ELECTRİC BLUES GİTARİSTLERİNİN SOUND’LARINDAN DA ETKİLENMİŞTİR. ROCK MÜZİKTE ELEKTRO GİTAR SESİ GENELLİKLE BİR ELEKTRO BAS GİTARLA , DAVUL VE ZİLLERDEN OLUŞAN BİR BATERİ KİTİYLE DESTEKLENİR. ELEKTRO BAS GİTAR KULLANIMININ ÖNCÜSÜ, AYNI DÖNEMİN CAZ MÜZİSYENLERİDİR. BU ÜÇ ÇALGIYA EK OLARAK PİYANO VEYA ORG GİBİ KLAVYELER VE SYNTHESİZER’LAR DA SIKLIKLA KULLANILIR. TEMEL ROCK ÇALGI DÜZENİ, TEMEL BLUES GRUBU DÜZENİNDEN (DİKKAT ÇEKİCİ ÖN GİTAR, İKİNCİ BİR TELLİ ÇALGI, BAS VE DAVUL) ESİNLENİLMİŞTİR. ROCK MÜZİK YAPAN MÜZİSYENLERDEN OLUŞAN GRUPLARA “ROCK GRUBU” DENİR. ROCK GRUPLARI GENELLİKLE ÜÇ (ÖZELLİKLE ROCK, METAL VE PUNK ROCK’TA) İLA BEŞ ÜYEDEN OLUŞUR. ÜYELER VOKAL, ÖN (LEAD) GİTAR, RİTİM GİTAR, DAVUL VE BAZEN KLAVYE VEYA DİĞER ÇALGILAR GİBİ BİR VEYA DAHA FAZLA GÖREV ÜSTELENEBİLİR. POPÜLER MÜZİĞİN DAHA ÖNCEKİ TÜRLERİNİ AKSİNE, ROCK ŞARKI SÖZLERİ OLDUKÇA GENİŞ BİR KONU YELPAZESİNE SAHİPTİR. AŞKIN YANI SIRA SEKS, DÜZENE BAŞKALDIRI, SOSYAL SORUNLAR VE YAŞAM BİÇİMLERİ ELE ALINIR. BU TEMALAR; TİN PAN ALLEY POP GELENEĞİ, FOLK MÜZİK VE RHYTHM AND BLUES GİBİ ÇEŞİTLİ KAYNAKLARDAN MİRAS ALINMIŞTIR. ROCK MÜZİKTE BEYAZ, ERKEK VE ÇOĞUNLUKLA ORTA SINIF MÜZİSYENLERİN AĞIRLIĞI DİKKAT ÇEKER. BU DURUM, MÜZİK TARZINA VE ŞARKI SÖZLERİNE DE YANSIR. 1960 SONLARINDA “ROCK AND ROLL” YERİNE “ROCK” TERİMİ KULLANILMAYA BAŞLANDIĞINDAN BERİ ROCK, POP MÜZİKLE KIYASLANMIŞTIR. ROCK’IN POP MÜZİKLE ORTAK BİRÇOK KARAKTERİSTİK ÖZELLİĞİ OLMASINA RAĞMEN MÜZİSYENLİĞE VE CANLI PERFORMANSLARA VERDİĞİ ÖNEM, ELE ALDIĞI CİDDİ KONULAR VE ÖZGÜNLÜK İDEOLOJİSİYLE POPTAN FARKLILAŞIR. ROCK MÜZİSYENLERİ GENELLİKLE TÜRÜN GEÇMİŞİ VE GELİŞİMİ HAKKINDA BİLGİ SAHİBİDİR. SOSYOMÜZİKOLOG SİMON FRİTH ŞÖYLE DER: “ROCK, POPTAN VE ROCK AND ROLL’DAN ÖTE BİR ŞEYDİ. ROCK MÜZİSYENLERİ BECERİ VE TEKNİĞE VERDİKLERİ ÖNEMİ, ROMANTİK BİR SANATSAL İFADE KAVRAMIYLA ÖZGÜN VE İÇTEN BİR ŞEKİLDE BİRLEŞTİRİYORDU.” TARİHÇE DÜZENLE ROCK MÜZİK AKIMININ BAŞLAMASINDA ROCK AND ROLL (VEYA ROCK'N ROLL) VE ROCKABİLLY GİBİ MÜZİK TÜRLERİ ÖNEMLİ ROL OYNAMIŞLARDIR. ROCK MÜZİK BLUES ADLI MÜZİK TÜRÜNDEN DOĞRUDAN OLARAK ETKİLENMİŞTİR. ONUN İÇİN BLUES FELSEFESİNİ İNCELEMEDEN ROCK MÜZİK FELSEFESİ İNCELENEMEZ. BLUES'U İCAD EDEN SİYAHLAR, BEYAZLARDAN GÖRDÜĞÜ ZULÜM KARŞISINDA SİSTEMLERİNİ ÜSTÜ KAPALI BİR ŞEKİLDE BELİRTMİŞLERDİR. BUNU GİTTİKÇE GELİŞTİREN BLUES SANATÇILARI BU SİSTEMİN ÜZERİNDEKİ ÖRTÜYÜ YAVAŞ YAVAŞ KALDIRMAYA, MÜZİKLERİNİ DE AYNI ŞEKİLDE DAHA AÇIK HALE GETİRMEYE BAŞLAMIŞLARDIR. SÖZLERİN VE MÜZİĞİN SİSTEMİ YANSITMASI ARTIK GİTTİKÇE İSYAN BOYUTUNA GİRMEYE BAŞLADI. İŞTE BÖYLE BİR DÖNEMDE ROCK ADINI DUYURMAYA BAŞLADI. CAZ'DAN ETKİLENEN BLUES ARTIK ROCK'I DOĞURMUŞTU. MÜZİKTE ELEKTRO GİTARIN KULLANILMASININ EN BÜYÜK SEBEBİ İSE DİSTORTİON ADI VERİLEN SES EFEKTİNİN KULAKLARI TIRMALAYICI TINISININ İSYANI VE ACIYI EN İYİ ŞEKİLDE YANSITTIĞININ DÜŞÜNÜLMESİDİR. 1950'LERİN ROCK SANATÇILARI, SAM PHİLLİPS, JACKİE BRENSTON ("ROCKET 88" ADLI ALBÜMÜYLE), BİLL HALEY, ELVİS PRESLEY, CHUCK BERRY, BO DİDDLEY, FATS DOMİNO, LİTTLE RİCHARD, JERRY LEE LEWİS, GENE VİNCENT VE DİĞERLERİDİR. İNGİLİZ ROCK'ININ 1960'LARDA GELİŞMESİYLE "ROCK MÜZİK" TANIMI YAYGINLAŞMIŞTIR. "İNGİLİZ FETHİ" OLARAK ADLANDIRILAN BİR AKIMLA, BU MÜZİK TARZI TEKRAR AMERİKA'DA YAYILDI VE HATIRI SAYILIR BİR ETKİYLE ULUSLARARASI BİR FENOMEN HALİNE GELDİ. ROCK GÜNÜMÜZDE BİRÇOK TÜRÜ ALTINDA BARINDIRARAK OLDUKÇA YAYGIN OLARAK DİNLENEN BİR MÜZİK TÜRÜ HALİNE GELMİŞTİR. 1970 DÖNEMİNE KADAR ORTAYA ÇIKAN ROCK MÜZİK SANATÇILARINDAN BAZILARI ŞUNLARDIR:AEROSMİTH, THE ROLLİNG STONES, THE ANİMALS, PİNK FLOYD, CREAM, THE YARDBİRDS, BLACK SABBATH, THE WHO, THE PRETTY THİNGS, QUEEN, DEEP PURPLE, LED ZEPPELİN, BOB DYLAN, THE DOORS, THE BYRDS, STEVE HARLY ,THE BEATLES VE DİĞERLERİDİR. 1980 DÖNEMİ, ROCK MÜZİĞİN ÖNEMLİ BİR DÖNEMİDİR. SÖZLER VE MÜZİK GİTGİDE SERTLEŞMEYE BAŞLAR. HARD ROCK'TAN SONRA, MÜZİK VE SÖZLER TAMAMEN SERTLEŞMEYE BAŞLAR VE ORTAYA HEAVY METAL ÇIKAR. 1980 SONRASI ROCK MÜZİK SANATÇILARI, SEX PİSTOLS, METALLİCA, NİRVANA, THE CLASH, THE DAMNED, BLACK FLAG, BAD BRAİNS, TWİSTED SİSTER, MÖTLEY CRÜE MUSE, GREEN DAY, THE KİLLERS, GUNS N' ROSES, SLAYER, MANOWAR, KİNG BLUES ROCK GARAJ ROCK SOFT ROCK GRUNGE HARD ROCK DÜZENLE ROCK MÜZİKTE, MÜZİK VE SÖZLER GİTTİKÇE SERTLEŞMEYE BAŞLAR. BU DURUM HARD ROCK'I ORTAYA ÇIKARIR. MÜZİK ARTIK SADECE SİYAHLARIN ACILARINI VE SİSTEMLERİ ANLATAN ULUSAL BİR YAPIDAN, BÜTÜN DÜNYAYI İLGİLENDİREN SORUNLARA VE SİYASETE KARILAN EVRENSEL BİR YAPIYA YOL ALMAYA BAŞLAR. HARD ROCK, KÖKENLERİ 1960 BAŞLARI GARAJ ROCK'I VE JAZZ'A DAYANAN BİR ROCK AND ROLL TARZIDIR. ELEKTRO GİTAR, BAS GİTAR VE DAVULLARIN SERT ŞEKİLDE KULLANILMASI TİPİK ÖZELLİĞİDİR. HARD ROCK TERİMİ, OVERDRİVE KULLANIMI YOĞUN, DAHA MELODİK GİTARLARA SAHİP, JAZZ VE BLUES'TAN SERT HEAVY METAL'DEN YUMUŞAK BİR TARZI BETİMLER. DEEP PURPLE VE LED ZEPPELİN BU TARZIN BAŞINI ÇEKEN GRUPLARDANDIR. HEAVY METAL DÜZENLE ROCK MÜZİĞİN MUHALİF YANINI GİTTİKÇE KAYBETTİĞİNİ DÜŞÜNENLERİN BAŞLATTIĞI MÜZİK TÜRÜDÜR. HEAVY METAL; KARANLIK, SERT VE GENELİ ÖLÜMÜ YA DA KÖTÜ ŞEYLERİ ANLATAN TARZDIR. HEAVY METALCİLER SİYAHI BENİMSEMİŞLERDİR. SİYAH ONLAR İÇİN VAZGEÇİLMEZDİR. KISACA SİYAH HEAVY METAL'İN RENGİDİR DİYEBİLİRİZ. HEAVY METAL KENDİ ARASINDA YÜZLERCE TÜRE AYRILIR. BAZILARI ŞUNLARDIR: THRASH METAL DEATH METAL BLACK METAL POWER METAL FOLK METAL ALTERNATİF METAL NU METAL ENDÜSTRİYEL METAL TÜRKİYE'DE ROCK MÜZİK DÜZENLE TÜRKİYE'DE ROCK MÜZİK ANLAYIŞI, İLK OLARAK ANADOLU HALK MÜZİĞİ İLE ROCK MÜZİĞİN BİRLEŞİMİ OLAN MÜZİK TÜRÜ ANADOLU ROCK OLARAK ORTAYA ÇIKMIŞTIR. ERKİN KORAY, BARIŞ MANÇO, CEM KARACA, FİKRET KIZILOK, EDİP AKBAYRAM VE MOĞOLLAR BUNA ÖRNEKTİR. İLHAN İREM İSE SENFONİK ROCK'IN TÜRKİYE'DEKİ İLK TEMSİLCİLERİNDEN OLMUŞTUR. 90'LI YILLARIN BAŞINDA TÜRK ROCK MÜZİĞİNİ YENİDEN CANLANDIRAN VE TÜRKİYE'DE ROCK MÜZİĞİN TEMELİNİ OLUŞTURAN; PENTAGRAM, HALUK LEVENT, KURBAN, DR. SKULL VE BULUTSUZLUK ÖZLEMİ GİBİ GRUPLAR ALBÜMLER ÇIKARMIŞLARDIR. 90'LI YILLARIN SONUNDA İSE ÖZLEM TEKİN, ŞEBNEM FERAH, TEOMAN, GİBİ SOLO SANATÇILARIN YANI SIRA MOR VE ÖTESİ, KARGO, VEGA, AYNA GİBİ GRUPLAR ALBÜM YAPMIŞLARDIR. 2000'Lİ YILLARDA İSE SOLO ÇALIŞMALAR YAPAN BARIŞ AKARSU, HAYKO CEPKİN VE EMRE AYDIN VE BAR PERFORMANSLARI YAPAN GRUPLARDAN PİNHANİ, REDD, DUMAN, MALT DA ROCK MÜZİK PİYASASINDA YER ALMIŞLARDIR. MANGA İLE NU METAL, KURBAN ATHENA DELİ İLE PUNK ROCK, GRUP YORUM İLE FOLK ROCK, YAVUZ ÇETİN İLE BLUES ROCK TANINMAYA BAŞLANMIŞTIR. 2010'LU YILLARDA MURAT İLKAN GİBİ SOLO SANATÇILARIN YANI SIRA ALMORA, KNİGHT ERRANT VE DREAM OCEAN, SENFONİK ROCK İFADESİ İLE MÜZİK PİYASASINDA YER ALMIŞLARDIR. WİKİMEDİA COMMONS'TA ROCK MÜZİK İLE İLGİLİ ORTAM DOSYALARI BULUNMAKTADIR. PUNK ROCK GRUPLARI GENELDE DAHA UFAK ÇAPTA HAYRAN KİTLESİNE ULAŞMIŞTIR. BUNUN SEBEBİ PUNK KÜLTÜRÜNÜN TÜRKİYE'DE ÇOK FAZLA YAYILMAMIŞ OLMASIDIR. ANCAK PUNK ROCK YAPA