PRESENTATION OUTLINE
Michelangelo Merisi da Caravaggio
Caravaggio, właściwie Michelangelo Merisi,
malarz włoski, urodzony w 1571 roku w
Mediolanie, jeden z głównych
przedstawicieli wczesnego baroku.
Współtwórca malarstwa rodzajowego.
Około 1590-1606 działał w Rzymie.
Od 1606 w Neapolu, na Malcie i Sycylii.
Prowadził awanturnicze życie i często
wchodził w konflikt z prawem.
Początkowo podejmował realistycznie ujęte tematy rodzajowe i mitologiczne, poświęcając wiele uwagi martwej naturze. W okresie dojrzałym (1597-1606) malował obrazy religijne, w których wprowadzał naturalistycznie ujęte postacie z nizin społecznych i sceny z życia. Nowatorskie przedstawianie świętych postaci z plebejskimi twarzami czy brudnymi nogami budziło oburzenie ogółu, lecz było doceniane przez hierarchów Kościoła.
Główne cechy dojrzałego stylu Caravaggia to: ciemne tło, intensywny koloryt, kontrastowy światłocień, śmiałe skróty perspektywiczne i dynamiczna kompozycja potęgująca napięcie dramatyczne i siłę wyrazu. W ostatniej fazie twórczości uspokoił kompozycję i malował niemal monochromatyczne obrazy o pogłębionej psychice postaci.
Dzięki dramatycznemu użyciu kontrastowego światła wydobywającego detale i izolującego postacie wywarł ogromny wpływ na malarstwo europejskie. Zainicjowany przez Caravaggio styl zwany jest caravaggionizmem.
Chłopiec z koszem owoców
Przedstawienie chłopca jest zmysłowe i wyzywające, odkryte ramię i szyja, odchylona do tyłu głowa i półotwarte usta zawierają wyraźne podteksty erotyczne. Obecność młodych i zniewieściałych mężczyzn na wczesnych obrazach artysty stała się źródłem podejrzeń, że Caravaggio był homoseksualistą. Jednak według przypuszczeń, zdają się wynikać z niezrozumienia użytej symboliki i celowej prowokacji. Obok tytułowego chłopca integralną częścią dzieła jest wypełniony owocami kosz. Soczyste i dojrzałe owoce otoczone zwiędłymi i przyschniętymi liśćmi symbolizują dojrzałość i piękno sąsiadują z przejawami przemijania i nieuchronnie zbliżającej się śmierci.
Ecce Homo
Wizja Caravaggia odbiega od relacji biblijnej, ciało Jezusa nie nosi żadnych śladów przemocy, jedynie łagodnie zarysowana korona cierniowa, jest świadectwem niedawnego męczeństwa. Jest to celowy zabieg artysty, który wolał się skupić na cierpieniu wewnętrznym. Twarz Chrystusa wyraża spokój i skupienie, pogodzenie się z losem i Ofiarą. Przedstawienie Caravaggia, w porównaniu do ujęć innych twórców, wyróżnia realizm. Poncjusz Piłat ma na sobie strój, w którym wygląda jak XVII-wieczny urzędnik, oprawca stojący z tyłu bardziej przypomina współczesnego malarzowi rzezimieszka niż rzymskiego żołnierza. Potwierdza to pogląd, że artysta malował z natury, dobierając modeli ze swojego otoczenia.
Judyta odcinająca głowę Holofernesowi
Symbolikę obrazu Caravaggia najlepiej oddają użyte kolory, biel bluzki Judyty oznacza czystość i szlachetność zamiarów. Natomiast rudawy odcień jej włosów, brązy i żółć jej spódnicy sugerują podstęp i zdradę. Czerwień zasłony nad ciałem Holofernesa to symbol pychy i władzy, atrybutów wodza i żołnierza. Czerń z której wyłania się jego tors zapowiada śmierć, natomiast jaskrawo oświetlona, biała pościel, to zapowiedź zwycięstwa Dobra nad Złem. Głowa starej służącej o okrutnym wyrazie twarzy była wzorowana na szkicu Leonarda da Vinci pt. Studium głowy. Jej szara szata symbolizuje dyskrecję.,Dysproporcja wielkości postaci – ciało Holofernesa jest wyolbrzymione – oddaje wielkość problemu i ciężar odpowiedzialności jaki spadł na barki Judyty.
Ofiarowanie Izaaka
Caravaggio wiernie przedstawił biblijną scenę. Abraham w sile wieku mocno trzyma lewą ręką chłopca, przyciskając jego kark do kamienia ofiarnego. W prawej ręce, tej która zostaje powstrzymana przez anioła, trzyma nóż. Na szczególną uwagę zasługuje sposób wyrażenia tragiczności sytuacji, maluje się ona na twarzy Izaaka. Abrahamowy syn sprzeciwia się własnej śmierci. Malarz rzadko przedstawiał pejzaże. Na tym obrazie uwidoczniony został krajobraz.
Wskrzeszenie Łazarza
Prawdopodobnie Caravaggio sportretował się na tym płótnie jako mężczyzna ze złożonymi dłońmi za palcem wskazującym Chrystusa. Realizm płótna jest wstrząsający: Łazarz, będąc posłusznym gestowi Chrystusa stojącego w półcieniu, poniekąd grożącemu w swojej potędze, jest na wskroś przenikany przez zbawienną jasność niebiańską niczym prądem elektrycznym, który rozpręża zastygłe z powodu śmierci mięśnie i ponownie daje mu życie; w akcie ponownych narodzin Łazarz rozpościera ramiona przybierając w ten sposób kształt przypominający krzyż.
Koncert
Zamawiającym obraz był kardynał Francesco Maria Del Monte, który pragnął utrwalenia na płótnie klimatu swojego dworu; dzieło jest portretem trzech młodych mężczyzn zajętych wykonywaniem ćwiczenia muzycznego, towarzyszą im nuty i instrumenty strunowe.Na obrazie znajduje się również przedstawienie alegorii pogańskiej - Amorka chwytającego w rękę winogrono, co ma prawdopodobnie wydźwięk erotyczny. Druga postać od prawej, w tle jest uznawana za autoportret malarza.
Ten slajd jest zupełnie niepotrzebny, ale wypadałoby, żeby prezentacja się jakoś zakończyła.
