Rik Delhaye boert al decennialang in Heuvelland en pioniert met agroforestry. Hij hanteert een integrale aanpak, bestrijdt erosie en bouwt tegelijk de landproductiviteit op. En dat tegen een achtergrond van Habitatgebied.
Door de aanleg van greppel-bermen, wordt erosie voorkomen. Water wordt in plaats van een probleem dat zo snel mogelijk moet afgevoerd worden, met dure technologie, een hulpbron, grondstof en energiedrager die de landproductiviteit opkrikt.
Trial and error. Een greppelfrees blijkt - na een eerste poging - niet het geschikte instrument om een greppel-berm aan te leggen. Misschien een uitdaging voor het onderzoek om de beste tool te identificeren/ontwerpen om de ideale greppel-berm aan te leggen.
Deze erosiebestrijding kost 16-23 euro per lopende meter in aanleg. Jammergenoeg erkent de overheid deze niet als officiële erosiebestrijdingsmaatregel. Gevolg is dat pioniers investeren zonder overheidssteun. Integendeel: via een administratief gemuggezift leggen ze pioniers juridische obstakels in de weg: zoals een stedebouwkundige vergunningsplicht etc... Ondertussen blijven in Vlaanderen ettelijke tonnen vruchtbare toplaag afstromen, die overstromingen veroorzaken, verdroging en vervuiling.
Door étages in de boomstrook toe te voegen (vruchtdragende heesters, meerjarige vaste planten) en verschillende soorten te mengen, ontstaat een hoogproductieve strook. Hier gebeurt erosiebestrijding op een manier dat er land wordt bijgecreëerd: de rimpeling vergroot het beteelbaar areaal lichtjes. Gangbare erosiebestrijding is te vaak duur, end-of-the-pipe en neemt bovendien land uit productie.
Net na de aanleg wordt een laag compost als mulch op de berm gelegd. Nadien is het zaak om te vermijden dat koeien in de greppel of op de berm gaan lopen. Niet alleen omdat ze de grond compacteren die juist daar zeer doorlaatbaar moet zijn, maar ook omdat ze de jonge bomen kunnen beschadigen. Oplossing is afrasteren met elektrische draad. (zie slide 1) Interessante vragen die de boer stelt aan het onderzoek: - hoeveel greppels heb ik nodig in mijn situatie? (om de hoeveel meter hellingafwaarts moet ik er één aanleggen?) - hoe diep/hoog moet de greppel/berm zijn? (gegeven het klimaat, en lokale omgevingsfactoren) - hoe kan je kosten-effectief een diverse aquacultuur-teelt ontwikkelen in dit systeem? - welke rotatie van dieren kan je best hebben voor een optimale benutting van het fotosynthetisch potentieel?
De dreiging van natuurgebied (Habitat Richlijn) zet Rik om in een kans, om natuur met elkaar te verbinden. Het zou zonde zijn om de eerste klasse leemgrond terug te (laten) verbossen zonder meer. Hij wil de uitlopers van Habitatgebied verbinden door ecologische corridors. Lokaal werkt Rik goed samen met de natuur- en bosbeheerders.
De blauwe lijnen zijn contourgreppels. Op deze kaart worden deze doorgetrokken tot op de gronden van het Agentschap Natuur & Bos (overheid). Deze samenwerking tussen natuurbeheerders en de landbouwsector helpt om het water beter te verspreiden over de hele heuvelflank en zo erosie effectief in te dijken.